Geboortedag Jacob Israël de Haan, Nederlandse schrijver (1881 – 1924)

Jacob Israël de Haan is afkomstig uit een orthodox joods milieu, hij wordt aanvankelijk onderwijzer, voltooit daarna een studie rechten en schrijft voor het socialistische dagblad Het Volk. Hij publiceert de door hun homoseksuele inslag geruchtmakende romans Pijpelijntjes en Pathologieën. Zijn levenlang blijft hij worstelen met zijn homoseksualiteit. In 1919 emigreert hij naar Palestina, waar hij politiek actief is en in 1924 wordt vermoord. De Haan is de jongere broer van de schrijfster Carry van Bruggen.

Lees de biografie van De Haan in het literatuurmuseum

De publicatie van Pijpelijntjes in 1904 bezorgde Jacob Israël de Haan grote problemen. Hij raakte zijn baan als onderwijzer kwijt omdat de schoolleiding geen auteur van een vies boek voor de klas wilde hebben. Ook de krant waar hij wekelijks een kinderrubriek vulde, wilde niets meer met hem te maken hebben.

Doordat hij nogal opzichtig de naam en het uiterlijk van zijn vriend Arnold Aletrino in de roman had gebruikt (Aletrino werd ook wel Sam genoemd) ontstak deze in grote woede, verbrak onmiddellijk de vriendschap en kocht zelf het grootste deel van de oplage, opdat maar zo weinig mogelijk mensen Pijpelijntjes zouden lezen.

Nu moet Pijpelijntjes voor het preutse lezerspubliek uit die tijd ook wel een schokkend boek zijn geweest door de openlijke manier waarop de homoseksuele relatie van Joop en Sam wordt beschreven. Erger voor hen was misschien nog wel, dat de beide hoofdpersonen zich totaal niet voor hun tegennatuurlijke gevoelens schamen. Moest een auteur zo nodig een homo in zijn boek laten optreden, dan werd immers wel verwacht dat het om een gekwelde ziel zou gaan, die geen andere uitweg ziet dan zelfmoord.

Lees de recensie van Pijpelijntjes verder op Tzum

 

<< Terug naar de agenda